اثر هاثورن

یکی از مباحث جالب در روش تحقیق بحث سوگیری ها و اریبی است که جزو خطاهای سیستماتیک یا منظم می باشد. یکی از این سوگیری ها در نتیجه اثر هاثورن رخ می دهد.

اثر هاثورن پدیده ای است که در آن شرکت کنندگان رفتار خود را تغییر می دهند؛ زیرا، می دانند که مشاهده می شوند. این اثر می تواند منجر به نتایج نادرست در مطالعات تحقیقاتی شود.

قبل از ادامه بحث، نمونه هایی از اثر هاثورن عبارتند از:

1. مطالعه ای در مورد بهره وری کارکنان که در آن کارگران بازده خود را صرفاً به این دلیل که مشاهده می شدند، افزایش دادند.
2. مطالعه ای در مورد بهداشت دست در بیمارستان هایی که در آن کارکنان مراقبت های بهداشتی انطباق خود را با پروتکل های شستشوی دست در طول دوره مطالعه بهبود بخشیدند.
3. مطالعه ای در مورد رفتار کلاسی که در آن دانش آموزان وقتی می دانستند تحت نظارت هستند بهتر رفتار می کنند.
4. مطالعه ای در مورد خدمات مشتری که در آن کارمندان وقتی می دانستند که مورد ارزیابی قرار می گیرند مؤدب تر و مفیدتر بودند.
5. مطالعه ای در مورد ایمنی راه که در آن رانندگان با احتیاط بیشتری از قوانین راهنمایی و رانندگی پیروی می کردند و زمانی که می دانستند رعایت می شوند.

ریشه روانشناسی اثر هاثورن

اثر هاثورن مبتنی بر اصول روانشناسی اجتماعی است که نشان می دهد رفتار افراد تحت تأثیر آگاهی آنها از مشاهده شدن است. وقتی مردم می دانند که تحت نظر هستند یا مورد مطالعه قرار می گیرند، تمایل دارند رفتار خود را به گونه ای تغییر دهند که فکر می کنند مشاهده کننده به طور مثبت درک می کند. این اغلب به طور ناخودآگاه انجام می شود، زیرا مردم می خواهند خود را در یک نور مطلوب نشان دهند.

اثر هاثورن می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. اولا، شرکت کنندگان ممکن است زمانی که بدانند تحت نظر هستند، احساس فشار برای عملکرد خوب یا برآورده کردن انتظارات کنند. آنها همچنین ممکن است احساس تعهد به همکاری با محقق یا مطالعه کنند که باعث می شود رفتار خود را بر این اساس اصلاح کنند. بعلاوه، شرکت‌کنندگان ممکن است زمانی که می‌دانند تحت نظر هستند، به سادگی به اعمال خود توجه بیشتری نشان می‌دهند که منجر به بهبود عملکرد یا انطباق می‌شود.

به طور کلی، اثر هاثورن اهمیت در نظر گرفتن تأثیر بالقوه مشاهده و آگاهی بر نتایج تحقیق را برجسته می کند. محققان باید اقداماتی را برای به حداقل رساندن این تأثیر انجام دهند و اطمینان حاصل کنند که مطالعات آنها به طور دقیق رفتار و نگرش های دنیای واقعی را منعکس می کند.

چگونه اثر هاثورن را به حداقل برسانیم؟

روش های مختلفی وجود دارد که یک محقق می تواند اثر هاثورن را در مطالعه خود به حداقل برساند. در اینجا چند نمونه آورده شده است:

1. استفاده از روش‌های مشاهده بدون مزاحم: به جای مشاهده مستقیم شرکت‌کنندگان، محققان می‌توانند از روش‌های محجوب مانند دوربین‌های فیلمبرداری یا حسگرها برای جمع‌آوری داده‌ها بدون آگاهی شرکت‌کنندگان استفاده کنند.
2. از مشاهده طبیعت گرایانه استفاده کنید: محققان می توانند شرکت کنندگان را در محیط طبیعی خود، مانند خانه یا محل کار، جایی که کمتر احساس می کنند در حال مطالعه هستند، مشاهده کنند.
3. استفاده از طرح مطالعه دوسوکور: در یک مطالعه دوسوکور، نه شرکت کنندگان و نه محققین نمی دانند که کدام گروه درمان یا مداخله را دریافت می کند. این امر پتانسیل شرکت کنندگان برای اصلاح رفتار خود را بر اساس آگاهی از مشاهده شدن کاهش می دهد.
4. حضور ناظر را به حداقل برسانید: محققان می توانند از آینه های یک طرفه یا مشاهده از راه دور استفاده کنند تا حضور ناظر را به حداقل برسانند و پتانسیل شرکت کنندگان برای اصلاح رفتار خود را کاهش دهند.
5. استفاده از چند ناظر: اگر از چند ناظر استفاده شود، اثر هاثورن ممکن است کاهش یابد زیرا شرکت کنندگان ممکن است رفتار خود را به طور مداوم برای هر ناظر تغییر ندهند.

به طور کلی، محققان باید به دنبال ایجاد یک محیط راحت و طبیعی برای شرکت‌کنندگان باشند و در عین حال هرگونه پتانسیل را برای آنها به حداقل برسانند تا احساس کنند در حال مشاهده یا مطالعه هستند.