کسب معرفت و تحصیل علم (در معنای عام) ریشه در تاریخ بشر دارد و شاید به قبل از پیدایش انسان خردمند بر گردد. انسان نخستینی را در نظر بیاورید که در غاری زندگی می کرده است. اولین منبع او برای بدست آوردن شناخت، تجربیات روزمره اش از محیط اطراف بوده است. در سیر رشد از کودکی و در محیط می توانسته است موارد بسیاری را مشاهده، لمس و تجربه کند.
اندک اندک، زمینه های دیگر رسیدن به شناخت، که مبانی قوی تری داشتند، همزمان با ظهور انسان خردمند ظهور پیدا کردند. ارسطو منطق و استدلال قیاسی را مطرح کرد. با معرفی روش های استدلال منطقی، گامی بلند در کسب معرفت برداشته شد. بر اساس داشته ها، دانش گسترش می یافت و پله های جدیدی ساخته و فتح می شد. فرانسیس بیکن در قرن شانزدهم، و البته بسیاری دیگر از اهل فکر، دریافتند که محدود بودن به استدلال قیاسی با توجه به محدود بودن فرض های اولیه، جلوی گسترش بیشتر حوزه های مختلف دانش را گرفته است. اینجا بود که استدلال استقرائی و رسیدن از مشاهدات جزئی به قوانین کلی تر پا به عرصه وجود گذاشت.
تجربه، استدلال قیاسی و استقرائی تا ظهور داروین تنها راه های بسط و گسترش دانش و معرفت بودند. داروین اما، روش علمی را مطرح کرد که بر پایه اثبات گرایی بود. به بیان ساده، اثبات گرایی یا پوزیتیویسم به مفهوم بکارگیری روش علمی تجربی در کسب معرفت است. و جالب اینکه، اولین بار فرانسیس بیکن از این کلمه به معنی قطعیت و یقین استفاده کرد. برای سالها پس از فرانسیس بیکن، پوزیتیویسم برای …
بیشتر بخوانید
انتخاب روش تحقیق، انتخاب فلسفه زندگی
در پژوهش های علوم انسانی به طور اعم و پژوهش های علوم رفتاری به طور اخص، انتخاب رویکرد پژوهش برای پی بردن به واقعیت، بر پایه دیدگاه فلسفی استوار است.
پژوهشگر با انتخاب طرح تحقیق به طور ضمنی چهارچوب نظری-فلسفی تحقیق، مهارت های پژوهشی مورد نیاز و سایر پیش فرضهای تحقیق را آشکار می سازد.
برای مثال، وقتی یک پژوهشگر در حوزه روانشناسی طرح تحقیق آزمایشی را برای بررسی ” تاثیر روش درمان CBT بر اضطراب دانش آموزان دوره متوسطه” انتخاب می کند، پیش فرض (assumption) او این است که میزان تاثیر روش CBT را می توان مستقل از تاثیر هر نوع متغیر دیگری اندازه گیری کرد، به طوریکه اندازه ” اثر درمان CBT” بر فرد به نحو کاملا عینی و در شرایط کنترل شده و به دقت ارزیابی می شود. اما، شک نیست که در عمل چنین ارزیابی بسیار دشوار است.
مشکلات و مسائل اطراف این پیش فرضها که ممکن است همیشه صادق نباشند، موجب شده است که نتایج پژوهش ها همیشه صحیح و کاربردی …
بیشتر بخوانید
محقق با استفاده از روش های تحقیق کمی می تواند جنبه های مشاهده پذیر یک پدیده را که قابل اندازه گیری است، مورد بررسی قرار دهد. این روش ها بر پایه پارادایم اثبات گرایی استوار است. از طرف دیگر، چنانچه بخواهد به جنبه های نهفته یک پدیده و درک آن در حوزه های علوم انسانی، اجتماعی و رفتاری بپردازد، استفاده از روش های کمی چندان او را به نتایج ملموسی رهنمون نمی کند. لذا، در این حالت از روشهای تحقیق کیفی استفاده می کند.
به کار بردن هر یک از دو دسته روش تحقیق کیفی یا کمی به تنهایی پژوهشگر را آنطور که انتظار می رود نسبت به شناخت بهتر پدیده ها یاری نمی دهد. اما، چنانچه بتواند با ترکیب نمودن دو دسته تحقیق کمی و کیفی بررسی درباره پدیده مورد نظر را انجام دهد، به درک بهتری از پدیده ها دست خواهد یافت.
هدف طرح های تحقیق آمیخته آن است که
شواهد بیشتری برای درک بهتر پدیده ها به دست دهد. علاوه بر این، محدودیت انحصاری طرح های تحقیق کمی را که در آنها استفاده از داده های کیفی جایز نمی باشد و نیز طرح های تحقیق کیفی که استفاده از داده های کمی در آنها توصیه نمی شود، از میان می رود.
بنابراین، چنانچه پژوهشگر بخواهد داده های بدست آمده و شواهد خود را درباره پدیده مورد مطالعه …
بیشتر بخوانید
روشهای تحقیق آمیخته چند سالی است که هم در آزمونهای دکتری و هم آزمونهای ارشد مورد توجه طراحان سئوال سازمان سنجش بوده است.
در این نوشته می خواهیم به سئوال اول آزمون دکتری روانشناسی در این زمینه پاسخ دهیم. البته، قبل از تحلیل این سئوال ذکر این نکته خالی از لطف نیست که این سئوال برای رشته های دیگر مثل سنجش، مدیریت آموزشی، علوم تربیتی و مشاوره هم مطرح شده بود. صورت سئوال:
بیشتر بخوانید
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.