دوره جامع آمار ارشد اپیدمیولوژی
دوره ای جدید و جامع بر اساس منابع وزارت بهداشت، سرفصلهای اعلام شده و سئوالات آزمونهای سالهای اخیر
آزمون ارشد در رشته اپیدمیولوژی طبق دفترچه ثبت نام ارشد وزارت بهداشت 1404 شامل دروس مبانی اپیدمیولوژی، مقدمات آمار زیستی، اصطلاحات بیماریها، بهداشت عمومی و زبان عمومی است.
نام درس | ضریب | منبع |
مبانی اپیدمیولوژی | 2.5 | 1) درسنامه پزشكی پيشگيری و پزشكی اجتماعی، مولف جی.كی.پارك، ترجمه دكتر كورش هلاكوئي. 2) درسنامه پزشكی پيشگيری و پزشكی اجتماعی، مولف جی.كی.پارك، ترجمه دكتر كورش هلاكوئي ناييني انتشارات گپ آخرين ويرايش 3) اپيدميولوژی گورديس، مولف ديويد سلنتانو، مويزس اسكلو مترجم دكتر حسين صباغپان، دكتر كوروش هلاكويی ناِئيني، دكتر شهرزاد نعمت اللهی، انتشارات گپ آخرين ويرايش |
مقدمات آمار زیستی | 2 | روشهای آماری و شاخصهای بهداشتی: دكتر محمد و دكتر ملك افضلی |
اصطلاحات پزشکی | 1.5 | فرهنگ جامع همه گیر شناسی دکتر کیومرث ناصری |
اپیدمیولوژی بیماریها | 2 | 1) راهنمای كنترل بيماريهای واگير در انسان، ويراستار: دكتر ديويد هيمن ، ترجمه: دكتر حسين صباغيان 2) راهنمای كنترل بيماريهای واگير در انسان، ويراستار: دكتر ديويد هيمن ، ترجمه: دكتر حسين صباغيان انتشارات گپ آخرين ويرايش 3) مرجع اپيدميولوژی بيماريهای شايع ايران جلد اول (بيماريهای واگير)، اثر: شورای نويسندگان باسرپرستی دكتر پروين ياوري، انتشارات گپ آخرين ويرايش 4) مرجع اپيدميولوژی بيماريهای شايع ايران جلد دوم (بيماريهای غير واگير)، اثر: شورای نويسندگان باسرپرستی دكتر پروين ياوري، انتشارات گپ آخرين ويرايش 5) مرجع اپيدميولوژی بيماريهای شايع ايران جلد سوم (سرطان ها)، اثر: شورای نويسندگان با سرپرستي دكتر پروين ياوري، انتشارات گپ آخرين ويرايش |
بهداشت عمومی | 2 | دكتر حسين حاتمی و همكاران، كتاب جامع بهداشت عمومي آخرين ويرايش -انتشارات ارجمند. قابل دسترس در لينك ذيل:http://ph.sbmu.ac.ir/uploads/PUBLIC-HEALTH-EBOOK/PUBLIC-HEALTHINDEX.htm ٢-برنامه و راهنمای ايمن سازی، مولف آخرين مصوب كميته كشوری ايمن سازی وزارت بهداشت، انتشارات وب سايت مركز مديريت بيماريهای واگير، آخرين ويرايش |
زبان عمومی | 3 | کتاب زبان انگلیسی 90 پلاس |
اهمیت آمار در اپیدمیولوژی
درس آمار حیاتی یکی از مبانی اساسی در رشته اپیدمیولوژی است که اهمیت ویژهای در تحلیل دادههای بهداشتی و پزشکی دارد. اپیدمیولوژی بهعنوان یک علم مبتنی بر جمعآوری و تحلیل دادهها، از ابزارهای آماری برای بررسی شیوع، توزیع و عوامل موثر بر بیماریها در جمعیتها استفاده میکند. آمار به متخصصان اپیدمیولوژی امکان میدهد تا اطلاعات پیچیده حاصل از مطالعات بالینی و جمعیتی را به شکل دقیق و قابلفهم تجزیهوتحلیل کنند. از طریق مفاهیم آماری، اپیدمیولوژیستها قادر به شناسایی ارتباطات بین متغیرها، اندازهگیری خطرات مرتبط با بیماریها، و پیشبینی روندها و تغییرات احتمالی در الگوهای سلامت هستند.
علاوه بر این، آمار در طراحی مطالعات علمی و تفسیر نتایج نقش اساسی دارد. بدون تسلط بر روشهای آماری، امکان ایجاد یک مطالعه معتبر یا استخراج نتایج معنادار از دادههای جمعآوریشده وجود ندارد. مفاهیمی همچون نمونهگیری، آزمونهای فرضیه، تحلیل رگرسیون و مدلسازی آماری از جمله ابزارهایی هستند که متخصصان اپیدمیولوژی برای ارزیابی اثرات مداخلات بهداشتی، تعیین عوامل خطر و مقایسه گروههای مختلف جمعیتی به کار میگیرند. بهطور کلی، آمار به اپیدمیولوژیستها کمک میکند تا با دقت بیشتری تصمیمگیری کنند و نتایج تحقیقات خود را بهصورت کاربردی در سیاستگذاریها و برنامههای بهداشت عمومی ارائه دهند، که این امر منجر به بهبود سلامت جامعه میشود.
تحلیل سئوالات آمار رشته اپیدیمیولوژی

طبق نمودار بالا، ملاحظه می شود که دو مبحث آمار توصیفی و توزیع نرمال دارای بیشترین فراوانی سئوال در سئوالات آمار رشته اپیدمیولوژی هستند. بعد از این دو مبحث، دو سرفصل فاصله اطمینان و آزمون های فرض بیشترین تعداد تست را به خود اختصاص داده اند.
اگر یک استراتژی درست بخواهم بر اساس سئوالات سالهای قبل پیشنهاد کنم، اینستکه با یادگیری این چهار مبحث بالای 50 درصد سئوالات را به راحتی می توانید پاسخ دهید.
دو خبر خوب اینکه اولا، سئوالات این مباحث در همه رشته های وزارت بهداشت بارها و بارها مطرح شده اند و در نتیجه ما از سلیقه طراحان سئوال کاملا مطلع هستیم و ثانیا، سئوالات به شدت تکراری هستند، یعنی، با تمرین و تکرار به اندازه کافی می توانید خیلی سریع و آسان به تسلط کافی در این مباحث برسید.
آمار توصیفی
سئوالات آمار توصیفی که بیشترین تعداد سئوالات را به خود اختصاص داده اند، شامل:
- انواع میانگین (حسابی، هندسی و هارمونیک)
- نکات مربوط به میانگین حسابی (محاسبه میانگین جدید با توجه به تغییرات داده شده در مسئله)
- میانه (محاسبه میانه در اعداد داده شده و محاسبه میانه با توجه به تغییرات داده شده در مسئله)
- رابطه بین میانگین، میانه و مد (نما)
- واریانس و انحراف معیار (محاسبه واریانس و انحراف معیار با توجه به تغییرات داده شده در مسئله)
- ضریب تغییرات (یکی از پر تکرارترین مباحث در آزمون هاست)
توزیع نرمال
پایه ای ترین توزیع آماری، توزیع نرمال است. سئوالات توزیع نرمال انواع مختلفی دارد ولی، یادگیری آن و حل تست های آن بسیار ساده است. معمولا، دانشجویان با حل و تمرین 10 یا 15 تست در این زمینه به راحتی قادر خواهند بود، سئوالات این بخش را بدرستی پاسخ دهند.
من در دوره آموزش آمار روشی سه مرحله ای ساده ای آموزش می دهم که با کمک آن می توان همه تست ها را به سادگی حل کرد. تمرین هایی هم آماده کرده ام که با انجام گام به گام آنها به تسلط صد در صدی می رسید.
بعد از یادگیری دقیق توزیع نرمال لازم است که توزیع نمونه گیری را یاد بگیریم. توزیع نمونه گیری هم به طور مستقیم در آزمون ها سئوال دارد و هم پایه ای است برای مباحث فاصله اطمینان و آزمونهای فرض.
بنابراین، مبحث توزیع نمونه گیری یک مبحث بسیار پایه ای و اساسی است که باید سر فرصت یادگرفته شود. این مبحث را با جزئیات خیلی زیاد در دوره آموزشی آمار تدریس کرده ام و مثالهای بسیار متعددی آموزش داده ام تا این مبحث کامل یادگرفته شود.
برآورد فاصله ای
هدف اصلی آمار برآورد پارامتر مجهول جامعه است. دو نوع برآورد در آمار داریم: برآورد نقطه ای و برآورد فاصله ای.
برآورد نقطه ای دارای محاسبات پیچیده ریاضی است و جزو سرفصلهای آزمون نیست.
تست های برآورد فاصله ای در آزمونها شامل برآورد فاصله ای برای میانگین و نسبت بوده است. گاهی برآورد فاصله ای فقط برای میانگین، گاهی برای نسبت و گاهی از هر دو سئوال می آید. نکات تستی وجود دارد که با یادگیری آنها به راحتی خواهید توانست این تست ها را براحتی حل کنید.